Śliz (Noemacheilus barbatulus)
Przylgowate (Balitoridae)
Woda: strumień, rzeka, jezioro
- Samiec strzeże złożonej ikry
- Wymaga czystej wody
- Wyraźnie widoczna linia boczna
Budowa zewnętrzna
Ciało okrągłe, bocznie ścieśnione jedynie w partii trzonu ogonowego. Wąski, dolnie usytuowany otwór gębowy ma na górnej wardze sześć wąsików, cztery z przodu i dwa w kącikach warg. Brak fałdu podbródkowego. Przedni otwór nosowy rurkowaty i długi. Brak kolca ocznego (patrz gatunki z rodzaju Cobitis). Małe, wysoko umieszczone oczy. Przednia część czaszki mocno złączona z jej częścią tylną. Łuski bardzo drobne i cienkie. Brak ich w przedniej części grzbietu i na piersiach. Płetwa grzbietowa z 9-11, a odbytowa z 7-9 promieniami. Płetwa ogonowa zaokrąglona, nieznacznie wcięta lub prosta. Zęby gardłowe jednorzędowe, 8(9,10)-(10,9)8. Ubarwienie grzbietu i boków szare do brązowawego. Strona brzuszna biaława. Na płetwach grzbietowej i ogonowej rzędy ciemnych kropek. Osobniki żyjące w nie zanieczyszczonych wodach często mają na bokach ciała nieregularne, kropkowane wzory. Brak ich u ryb żyjących w brudnych wodach, a także bytujących w większych, głębszych rzekach. Maksymalna długość ciała wynosi 16 cm. Pęcherz pławny wszystkich ryb piskorzowatych odznacza się pewną właściwością; składa się on mianowicie z dwóch, zamkniętych jedna w drugiej, komór, przy czym ta zewnętrzna jest skostniała (u gatunków z rodzaju Noemacheilus).
Występowanie
W przejrzystych, płynących wodach krainy pstrąga, lipienia i brzany. Spotykany bywa również w niższych partiach rzek oraz przybrzeżnej strefie jezior o piaszczysto-żwirowym, słabo zamulonym dnie, zwłaszcza tam, gdzie występują głowacze i pstrągi. Szeroko rozprzestrzeniony w Europie Zachodniej, Środkowej i Wschodniej. Brak go w północnej Szkocji. Znane są trzy jego podgatunki: Noemacheilus barbatulus caucasicus (Argun - dopływ rzeki Terek w południowej Rosji), Noemacheilus barbatulus sturanyi (Jezioro Ochrydzkie w d. południowej Jugosławii) oraz Noemacheilus barbatulus vardarensis (rzeka Vardar na południowych Bałkanach).
Tryb życia
Wybitnie stanowiskowa, ryba denna przemieszczająca się maksymalnie w promieniu 500 metrów od miejsca swego pobytu. Dzień spędza zazwyczaj ukryta wśród kamieni i podwodnych korzeni, a ożywia się po zapadnięciu zmroku. Tarło od kwietnia do maja. W wybranym, piaszczystym miejscu spotyka się większa liczba dojrzałych do rozrodu osobników, które jednak nie łączą się w stado. U obydwu płci występuje drobna wysypka tarłowa, również na zewnętrznej stronie płetw brzusznych (5 szeregów guzków). Ikra składana jest najczęściej w trzech porcjach, w liczbie 700-3000 sztuk (zależnie od wielkości samicy). Kleiste jaja o średnicy 1 mm przyczepiają się do kamieni i są aż do momentu wyklucia się larw pilnowane przez samca (l do 8 dni). Młode ryby rosną niezwykle szybko, uzyskując po pierwszym roku życia długość 7-8 cm. Dojrzewają w drugim lub trzecim roku. Maksymalny wiek 8 lat.
Odżywianie
Skorupiaki, larwy owadów, a także ikra ryb (zwłaszcza jelcy i kleni).
Ciekawostki
Inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy śliza to... węgorzyk, ślizak, ślaz, ślipak, polak oraz ślęż.
Uwagi
Niegdyś śliz stanowił bardzo ważny składnik pokarmu dużych pstrągów. Obecnie liczebność jego pogłowia w wielu rejonach centralnej Europy znacznie się zmniejszyła wskutek zanieczyszczania wód ściekami przemysłowymi. Gatunek ten dość dobrze znosi zanieczyszczenia natury ogranicznej (w Holandii).
Wędkarstwo - Śliz
Wymiar ochronny: gatunek chroniony, całkowity zakaz połowu
Okres ochronny: nie dotyczy
Dobowy limit połowu: nie dotyczy
Rada akwarystyczna
Śliz trzymany w akwarium także wymaga czystej, zimnej i dobrze natlenionej wody, należy zatem zadbać o jej skuteczne filtrowanie i silny przepływ. Musi też mieć pod dostatkiem rozmaitych kryjówek.