Brzana (Barbus barbus)

Brzana (Barbus barbus)

Karpiowate (Cyprinidae)

Woda: strumień, rzeka

  • Typowa ryba przydenna
  • Znaczny spadek liczebności
  • W wodach płynących gatunek przewodni krainy brzany
Brzana

Budowa zewnętrzna

Ciało wyciągnięte, smukłe, słabo wygrzbiecone o prawie prostej linii brzucha. Pysk ryjkowaty, wydłużony. Otwór gębowy dolny z grubymi, mięsistymi wargami, na krawędzi wargi górnej znajdują się cztery wąsiki. Łuski średniej wielkości, 55-65 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa krótka z 11-12 promieniami. Pierwszy jest najdłuższy i pogrubiony, na tylnej krawędzi piłkowany. W krótkiej płetwie odbytowej znajduje się 8 promieni. Płetwa ogonowa rozwidlona. Zęby trójrzędowe, 2.3.5-5.3.2. Ubarwienie grzbietu zazwyczaj brązowe do zielonoszarego. Boki jaśniejsze, złociście lśniące. Strona brzuszna biaława, często z czerwonawym połyskiem. Wszystkie płetwy szarozielone; piersiowe, brzuszne, odbytowa oraz dolny płat płetwy ogonowej czerwonawo podbarwione. U tego gatunku spotykana jest odmiana o pomarańczowożółtym zabarwieniu "złota brzana". Młode brzany mają około 9 mm długości zaraz po wykluciu, a po 3 tygodniach osiągają długość 3 cm. Po roku brzana ma około 12 cm. W następnych latach przyrost wynosi około 5 cm. W wieku 13 lat długość wynosi około 50 cm. Osiąga przeciętnie 70 cm długości.

Występowanie

Dobrze natlenione, czyste wody płynące o piaszczystym lub żwirowym podłożu (w rzece - kraina brzany). Często trzyma się poniżej przegród, śluz młyńskich oraz w pobliżu filarów mostów. Występuje w południowo-zachodniej Anglii, we Francji, na północ od Alp, po zlewisko Morza Czarnego. Brak jej w Irlandii, Szkocji, Danii i Skandynawii. Tworzy trzy podgatunki: Barbus barbus gallicus (dorzecze Garonny - Francja), Barbus barbus macedonicus (Dalmacja, Yardar) i Barbus barbus thessalus (Tesalia).

Tryb życia

Stadna, przydenna ryba, przebywająca w ciągu dnia w strefie silnego prądu wody; aktywna również nocą. Tarło od maja do lipca. W tym okresie u samców pojawia się silna wysypka tarłowa, występująca w postaci białych, perełkowatych, rogowych guzków układających się rzędami na głowie i grzbiecie. Dojrzałe do tarła brzany wędrują dużymi stadami w górę rzeki. Tarliskami są żwirowe ławy leżące w płytkim nurcie. Liczba jaj 3000-9000, okres inkubacji 10-15 dni. Kleista, żółtawa ikra początkowo przyczepia się do kamieni. Po zapłodnieniu spłukiwana jest prądem wody pomiędzy kamienie, gdzie pozostaje do chwili wylęgania się larw. Przez pewien czas po wykluciu i zresorbowaniu zawartości woreczka żółtkowego przebywają one jeszcze na tarliskach. Dopiero później zaczynają stopniowo spływać z prądem wody w dół rzeki. Po raz pierwszy przystępują do tarła pomiędzy trzecim a czwartym rokiem życia. Zimują w głębokich jamach i zakolach pod nawisami brzegowymi.

Odżywianie

Młode ryby zjadają drobne zwierzęta denne. Dorosłe odżywiają się fauną denną, larwami owadów, małymi rybkami, mięczakami, ikrą ryb oraz w niewielkim stopniu roślinami.

Ciekawostki

Inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy brzany to barwena, brama, barbuna, barwanka, barwin, silawa, parna dulska, brynka, brząska, śliz, siulawa, maren, marena, meryna, kowbel, marenczuka. Wydaje dźwięki podobne do świstu lub syku.

Uwagi

Ikra brzany jest trująca. W okresie tarła trujące mogą być również mięśnie jamy brzusznej. Zjedzenie ich powoduje wymioty i biegunkę.

Wędkarstwo - Brzana

Wymiar ochronny: do 40 cm i powyżej 60 cm

Okres ochronny: od 1 stycznia do 30 czerwca

Dobowy limit połowu: 3 szt. lub zakaz zabierania


Normy medalowe:

brąz: 2.5 kg / srebro: 3 kg / złoto: 4 kg

Rekord Polski: 8.6 kg, 93 cm


Brzana rośnie do 110 cm długości i 11 kg masy ciała. Rekord świata (Sitter River, Switzerland) brzany złowionej na wędkę wynosi: 10,49 kg; 104 cm. Krążą mity, że w Czechach złowiono brzanę o masie 16 kg (nie na wędkę).

Rada wędkarska

Brzana jest rybą wysoko cenioną przez wędkarzy, bierze jednak bardzo ostrożnie. Najlepiej łowić ją od lipca do listopada o zmierzchu i nocą. Dobrymi przynętami są rosówki, słonina lub ser, które trzeba podawać możliwie blisko dna.

Udostępnij stronę znajomym

Biuletyn

Zapisz się na biuletyn i odbierz prezent! Cenny przepis na ciasto, skuteczną przynętę na leszcze i inne ryby.

Odnośniki

Copyright © 2006-2024 RTW.org.pl [ 4014302 ] Rekreacja i Turystyka Wędkarska. Made with ♥ Design by Malina.

PLPL ENEN

Konto użytkownika